Biljke

Flora

Flora Fruške gore je veoma raznolika i specifična. Na prostoru uže zone Nacionalnog parka raste oko 1000 vrsta biljaka, a njihov ukupan broj, zajedno sa biljkama na prostoru zaštitne zone, prelazi cifru od 1500 vrsta. Ovako velikom raznovrsnošću Fruška gora može da se poredi sa mnogo većim i višim planinama u Srbiji.

Papratnjače (Pteridophyta) su zastupljene sa 15 rodova (Anthyrium, Asplenium, Cheilanthes, Cystopteris, Dryopteris, Gymnocarpium i dr). Do sada je ukupno zabeleženo 32 predstavnika ove grupe biljaka, od kojih se 6 nalaze na listi prirodnih retkosti Srbije. Najveći rodovi suEquisetum (6 vrsta) i Asplenium (7 vrsta), a najčešće vrste na prostoru Nacionalnog parka su Dryopteris filix-mas, Polystichum aculeatum i Asplenium adianthum-nigrum.

Golosemenice (Gymnospermae) su na Fruškoj gori prisutne sa samo jednom autohtonom četinarskom vrstom - Juniperus communis (kleka), koja ulazi u sastav većeg broja šumskih zajednica. Međutim, kao pojedinačna stabla ili manji šumski kompleksi na Fruškoj gori su sađeni i mnogi drugi četinari, kao što su crni i beli bor, smreka, ariš, tisa, tuja i dr.

Skrivenosemenice (Angiospermae) su najbrojnije biljke na Fruškoj gori koje čine više od 90% njene ukupne flore. Među dikotilama, familije sa najvećim brojem vrsta na Fruškoj gori su: Ranunculaceae, Apiaceae, Scrophulariaceae, Lamiaceae, Rosaceae, Fabaceae i Asteraceae, a od monokotila: Liliaceae, Orchidaceae i Poaceae. Od ukupnog broja do sada zabeleženih skrivenosemenica na Fruškoj gori, 36 dikotila i 27 monokotila u Srbiji su zastićene kao prirodne retkosti.

Fruška gora je poznata po prisustvu velikog broja (oko 700) lekovitih biljaka. Veći deo njih su autohtone, "divlje" vrste, a manji deo su alohtone, gajene biljke.

Vegetacija

Prema biogeografskoj podeli teritorije Srbije, Fruška gora pripada srednjoevropskom regionu, a u okviru njega srednjoevropsko balkansko-ilirskom podregionu, odnosno panonskoj provinciji. Fruška gora je u celini šumsko područje, međutim od nekadašnjih 130000 ha površine pod šumom danas je ostalo samo 23000 ha.

Čovek je u prošlosti iskrčio veliki deo šuma na Fruškoj gori, tako da se na ovim, potencijalno šumskim površinama, danas uglavnom nalaze livade, utrine, njive, vinogradi i voćnjaci, a preostale šume uglavnom se nalaze na višim i nagnutim položajima sa izraženim erozionim procesima, i većim delom su obuhvaćene granicama nacionalnog parka.

Šumske zajednice su mešovitog ili čistog sastava. Monodominantne šume grade kitnjak, bukva i ponegde lipa ili grab, dok u građi dvodominantnih šuma najčešće ulaze lipa i bukva, a ređe grab i kitnjak. Čiste bukove, kao i čiste grabove šume retke su. Klimaregionalni tip šume na Fruškoj gori je šuma kitnjaka i graba sa kostrikom Aculeato-Querco-Carpinetum iz sveze Carpinion betuli illyrico-moesiacum, koja stoga zauzima i najveće površine. Pored nje u vegetaciji listopadnih šuma (Querco - Fagetea) značajno mesto imaju i zajednice bukve i lipe - Tilio-Fagetum submontanum iz sveze Fagion moesiacae.

U klimazonalnom pogledu vegetacija Fruške gore pripada šumostepi (Aceri tatarici - Quercion). Stepska vegetacija Fruške gore klase Festuco - Brometea predstavljena je specifičnim floristički bogatim zajednicama iz sveze Festucion rupicolae. Ovaj tip vegetacije na Fruškoj gori u odnosu na tipične stepe ima mezofilniji karakter i više šumostepsko obeležje.

Usled vekovnog negativnog antropogenog uticaja danas su površine pod stepama svedene na minimum i fragmentarno su očuvane uglavnom na obodu planine.

Livadska vegetacija klase Molinio - Arrhenatheretea prisutna je sa više zajednica različitih redova i sveza od kojih značajnije mesto imaju dolinske mezofilne livade sveze Arrhenatherion elatioris i livade iz sveze Agropyro - Rumicion crispi, dok su močvarne livade sveze Deschampsion caespitosae izrazito ograničenog areala. Sve livadske zajednice su sekundarnog porekla i nastale su nakon krčenja šuma.

Močvarna i barska vegetacija sveza Phragmition communis, Glycerio - Sparganion i Caricion gracilis, kao i higrofilne šume sveza Salicion cinereae i Salicion albae nalaze se uglavnom na nižim nadmorskim visinama uz Dunav i veće potoke. Submerzna i emerzna vegetacija slatkih voda (iz sveze Potamion eurosibiricum), kao i vegetacija plivajućih cvetnica (iz sveze Lemnion minoris), zabeležene su samo u petrovaradinskom ritu.