Tvrđava Gradac

U središnjem delu Fruške gore, nedaleko od Crvenog čota, nalazi se skriveni biser, ostaci rimske tvrđave iz I veka nove ere. Sam naziv tvrđave je arheolozima nepoznat te je u nauku ušla pod nazivom Gradac prema obližnjem vrhu. Tvrđava je skrivena u gustoj šumi i nalazi se na slepom kraku grebena Gradac što u mnogo čemu otežava njeno nalaženje. Ne pomaže ni to što je jedini prilaz utvrdi ne markirana staza duž koje se, prema rečima planinara, preko leta rashlađuju divlje svinje, ponekad i u samim ruševinama.

Od nje je sada ostalo samo arheološko nalazište, pregradni zid, ostaci temelja i delovi građevina sa nekoliko rovova koji su opasivali tvrđavu sa severa i juga.Gradacje u svoje vreme bio sedište mešanog konjaničko-pešadijskog garnizona koji je imao zadatak da obezbeđuje stari rimski drum Bononija (Banoštor) – Sirmijum (S.Mitrovica). Prema arheološkim nalazima tvrđava je bila širine oko 20 metara a dužine oko 80 metara sa pridodatim šančevima.

Svojim dominantnim položajem na grebenu je garnizon mogao da osmatra carski drum i interveniše po potrebi i služi kao podrška mnogo poznatijem Rimskom Podunavskom Limesu. Prema drugoj školi mišljenja, utvrda je predstavljala stanicu na carskom drumu gde su se mogli zameniti umorni konji za sveže mada ni mešovita, uslužno - borbena namena nije isključena. Sada je Gradac romantična ruševina sa svega nekoliko nadzemnih elemenata i brojnim ruševnim elemenatima koji su ostavili svoj trag na okolni reljef.

Tekst: Momčilo Daljev

Foto: Maja Bogičević